Bol su içilmesi sesin korunması için yapılması gerekenlerin başında gelir. Suyun sesiniz için hayati bir önemi vardır, çünkü su ses telleriniz için gerekli olan nemlenmeyi sağlamakta vücudunuza destek olur. Ses telleriniz siz şarkı söylerken ya da konuşurken sürekli bir titreşim halindedirler. Bu durum tahriş olmalarına sebep olabilir, ama yeterli miktarda su içerseniz ses telleriniz için ideal olan nem tabakasını koruyabilirsiniz. Bunun için günde sekiz bardak su içmek yeterlidir. Ayrıca su içerek sadece ses telleri için ideal olan nem tabakasını korumakla kalmaz, vücudunuzdaki tüm yumuşak dokular için gerekli nemi sağlamış olursunuz.
Çay, kahve, soda gibi içecekler ses telleri üzerindeki balgamsı sıvıyı artırır ve sürekli boğazınızı temizleme hissi yaratır. Sürekli boğaz temizlemek ses tellerinizin çok sert bir şekilde birbirlerine çarpmalarına neden olacağından ses telleri için oldukça tehlikeli bir eylemdir.
Boğaz temizleme ihtiyacı hissedildiğinde tercih edilecek en iyi yöntem hızla burnunuzu çekip yutkunmaktır. Bu hareket ses telleri üzerinde biriken ve ses kalitenizi olumsuz etkileyen salgıların uzaklaşmasını sağlar. (Kaynak: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinin internet sayfası)
Kahve ve çay tiryakisi iseniz sabahları bir ya da iki bardaktan fazla içmemenizi ve günün geri kalanını su ile devam ettirmenizi öneririm. Kahveyi de kafeinsiz deneyin, tadının diğerinden hiçbir farkı olmadığını göreceksiniz.
Şeker kullanımı aynı şekilde boğazınızdaki sıvıyı kalınlaştırarak ses telleriniz üzerinde birikmesine yol açar ve yine boğazınızı temizleme hareketini yapmak zorunda kalırsınız. Bu nedenle içeceklerinize az miktarda şeker koymanızı öneririm.
Alkol vücudunuzdaki su miktarını azaltır ve vücudunuzu susuz bırakır. Sahne sanatçılarının birçoğu performanslarından önce bir ya da iki kadeh alkol alırlar. Bir miktar alkol insan rahatlatır, ancak performanslardan önce alkol kullanımı ağzınızın kurumasına yol açar ve vücuttaki kasları yavaşlatır. Bu durum konuşmanıza ve şarkı söylemenize yansır. Alkol almaya alışık olmayan bünyelerde bir kadehten sonra bile aynı etkiler görülebilir. Ayrıca aç karnına alkol almak kan şekerinizi düşürür ve şarkı söylerken korumanız gereken enerji seviyeniz de kan şekerinizle birlikte düşer. Bu nedenle dikkatli davranmanızı tavsiye ederim. Günde bir ya da iki kadeh şarap ya da bir şişe bira ile kendinizi sınırlandırın. Yüksek alkol derecesine sahip içkileri denemeyin.
İçecekleri çok sıcakken ve de çok soğukken içmeyin. Sıcak içecekler kan damarlarını genişletir, çok soğuk içecekler ise kan damarlarını daraltır. İçtiğiniz içecekler ses tellerinize çok yakın bir yerden geçtiği için ses telleriniz çevresindeki damarlar bu durumdan etkilenir. Bu nedenle oda sıcaklığında içecekleri tercih edin.
Sigara ve uyuşturucu maddelerin kullanımının ses telleri üzerinde büyük problemlere sebep olur. Sigara içtiğinizde duman akciğerlere doğru yol alırken direk ses tellerinizin arasından geçer. Ses telleriniz bu sigara dumanı içindeki kimyasal maddelere ve yüksek sıcaklığa maruz kalır. Bu durum akciğerlerinizi de kötü bir biçimde etkiler, şarkı söylemek ve konuşmak için gereken hava miktarında düşüşler görülmeye başlar. Sigara ve uyuşturucu ses tellerinizin erken yaşlanmasına yol açar. Ayrıca bu maddelerin kullanımına devam edilmesi ses tellerinde ödem, polip, nodül ve kanser başlangıcına kadar devam eden sonuçlar doğurabilir.
Sigara dumanlı bir ortamda çalışıyor ya da şarkı söylüyorsanız sesinizi elinizden geldiğince korumak zorundasınız. Bunun için ortamda bulunduğunuz süre boyunca bol bol su içmek yapabileceklerinizin başında gelir. Su içmek dilinizi ve damağınızı nemlendirdiğinden dolayı sizi belli bir oranda sigara dumanının kurutucu etkisinden korur.
Gürültülü ortamlarda uzun süre bağırarak konuşmak ses yorgunluğu yaratır. Böyle bir ortamda sesinizi uzun süreyle ve yüksek şiddette kullanmayın. Bu durum boğazda ağrıya ve ses kısıklığına neden olur.
Çok uzun süre konuşmaktan kaçının. Sürekli konuşan kişilerde ses yorgunluğu gelişir. Bu kişiler genellikle şikayetlerini ses kısıklığı tarzında ifade ederler. Ses kısıklığınız olduğunda sesinizi dinlendirin.
Sesinizi doğru tonda, kalınlaştırma ve inceltmeleri fazla yapmadan kullanın. Ne çok kalın, ne çok ince orta ses aralığında konuşun ve kendinizi buna alıştırın. Fısıldamak da ses telleri için zararlı olabilen bir konuşma şeklidir. Sesinizi korumak amacıyla fısıldayarak da konuşmayın; sesinizin yüksekliği, hemen karşınızda biri oturuyormuşçasına olmalıdır.
Nefesi, diyaframı ve sesinizi doğru kullanmak için konusuna hakim bir şan eğitmeninden şan dersi alın.
Sabah kalktığınızda bir süre konuşmamanızı tavsiye ederim, çünkü ses telleriniz de sizinle birlikte uyduğundan kendilerine gelmeleri için ortalama yarım saat gibi bir sürenin geçmesi gerekir. Gece boyunca ağzınızın kuruması, boğazınızda sıvı birikmesi gibi nedenlerden dolayı sabahları sesiniz çatallı çıkabilir. Bu nedenle güne bir bardak oda sıcaklığında su içerek başlayın. Böylece boğazınızda biriken tüm sıvılardan kurtulur ve vücudunuzun günlük su ihtiyacını gidermeye başlamış olursunuz. Birkaç saat sonra “warm up” (ısınma) egzersizlerinizi yaparak sesinizi açmaya başlayabilirsiniz.
Mideden asit kaçağı/reflüsü olan biri iseniz akşam saatlerinde çay, kahve, kola, alkol almayın. Midenizi dolduracak kadar yemek yemeyin. Yemek yiyip hemen yatmayın, Gıdanıza dikkat edin. Baharatlı gıdalardan kaçının. Yüksek yastıkta yatın.
Uykunuza çok dikkat edin. Uykusuzluk ses telleri için oldukça zorlayıcıdır. Eğer çok geç saatlere kadar çalışmak zorunda olan biri iseniz, bu durumun yarattığı yorgunluğu üzerinizden atmak ve ses tellerinizi yıpratmamak için en az sekiz saat uyumalısınız.
Bulunduğunuz ortamın nemi ve ısısının uygun olmasına dikkat edin. Evinizin havasını nemlendirin.Bunun için buhar cihazlarından veya kaynatılmış sudan yararlanabilirsiniz, çünkü aşırı kuruluk ses tellerinde tahrişe ve şişmeye neden olur.
Allerji ilaçları (antihistaminikler), grip ilaçları, idrar söktürücüler ve antibiyotik gibi bazı ilaçlar ses telleri üzerindeki salgıları azaltarak sesi olumsuz etkilerler. Zorunda olmadığınız sürece bu tip ilaçları kullanmamaya özen gösterin.
Sesinizi kullanırken nefesinizi ayarlamayı öğrenin. Yeterli nefes almadan konuşmak, boyundaki ve ses tellerini kontrol eden kaslara ilave yük getirir ve sesin etkinliğini azaltır. Konuşma sırasında bir nefeste gerektiğinden fazla kelime söylemeye çalışmak zararlıdır. Konuşma sırasında cümleleri bölmeye, önemli kelimelerden önce duraklamaya, yazılı metinleri okurken virgüllerde yeni bir nefes almaya özen gösterin. Bu işlemleri çok sık tekrarlayarak alışın ve konuşmanın anlamını ve akışını bozmayacak şekilde nefesinizi kullanmayı öğrenin. Unutmayın ki, güzel ve doğal bir ses için ses tellerinin titreşmesi yanında güçlü ve doğru bir solunum desteği gerekir.
(Kaynak: Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi internet sayfası)
Yorum eklemek için lütfen giriş yapın.